Defineciliğe ilgi duyanlar, ekonomik kazanç elde etme telaşıyla halk arasında anlatılan hikayelerden etkilenerek var olduğu sanılan haritaları tarih boyunca bulmaya çalışmıştır. Her ne kadar definecilik illegal işmiş gibi lanse edilsede Türkiye’de definecilere mevzuat çerçevesinde define arama izni verilmektedir. Ancak korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları çerçevesinde belirtilen alanların içinde izin almadan define aramak ve kaçak kazı yapmak suç teşkil etmektedir. Her ne kadar sit alanları içinde kazı izni verilmemektedir diye belirleyici kanunlar olsada bazı tümülüslere kazı izni verildiği olmuştur. Burada anlaşılacağı gibi nerelere kazı izni verilir yada verilmez sorusundan ziyade ensen ne kadar kalınsa buna paralel olarak kilise, höyük, tümülüs, ören yeri gibi 1. derece sit alanlarından kazı izni almanız muhtemeldir.
Türk Medeni Kanununun 772.maddesinin 1.fıkrasında belirtildiği gibi define, “Bulunmalarından uzun zaman önce gömülmüş veya saklanmış olduğu ve duruma göre artık gerçek sahibinin bulunmadığı kesin olarak anlaşılan değerli şeyler” olarak tanımlanmıştır. Anılan fıkraya göre definenin unsurları arasında gömülmüş veya saklanmış olması, taşınır eşya olması, değerli eşya olması ve sahipsiz eşya olması şeklinde tanımlanabilir..
Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise define “Eski insanların sakladığı para veya değerli hazine, gömü” olarak belirtilmiştir. Toprağın altında bulunan ve değeri para ile ölçülebilen eski eser, değerli maden ve taş gibi nesneler define olarak kabul edilebilir. Günümüzde toprak altında bulunan ve arkeolojik değeri bulunan nesneler de define olarak değerlendirilmektedir. Nekropol alanları, tümülüsler, höyükler, antik yerleşmeler ve dinsel yapılar define olduğu düşünülen ve hayal edilen yerlerdir.
Define bulundukları zamandan daha önce gömülen veya saklanan ve kimin sahip olduğu ispatlanamayan mücevher, para ve değerli taşlardan oluşan eşyalardır. Bu eşyaları bulmak üzere izinli/izinsiz kazı yapan veya yaptıran kişiye defineci denilmektedir.
İzin almaksızın kaçak şekilde ve genellikle bireysel olarak kazı yaparak define arayan kişiler defineciler olarak adlandırılmaktadır. Mevzuat çerçevesinde izin almaksızın define arayan kişi yada kişiler kültür varlığı kaçakçılığı suçları ile ilgili grup içerisinde bulunmaktadır.
Arkeolojik bir alan dışında herhangi bir yerde olduğu tahmin edilen hayal edilen kültürel olmayan maddi değeri (parasal) olan buluntular define olarak tanımlanmaktadır. Herhangi bir sebeple bulunduğu yerden ayrılan veya terk eden kişinin/kişilerin giderken muhafaza ettiği mal varlığının bulunarak meydana çıkarılması definecilik olarak adlandırılmaktadır.
Toplumların ekonomik yönden çaresiz oldukları dönemlerde hazine bulma ve zengin olma düşüncesiyle dinsel faktörlerin etkisi ile olgunlaşan ve nesilden nesile aktarılarak efsaneye dönüşen bu hayali hazinelerin, kültürel bilince sahip olmayan bazı kişiler tarafından izinsiz aranmasına definecilik denir.
Bizler define hocaları olarak izinsiz define aranmasına şiddetle karşı çıkıyor tarihe ve kültüre saygılı defineciler yetiştirmeyi amaç ediniyoruz.
Definecilerin yaptığı tahribatı üç grupta inceleyebiliriz.
1- Kazma-kürekle kaçak olarak yapılan kazıların oluşturduğu tahribatlar: Bu tür tahribatta tahrip edilen alan, verdiği zarara kıyaslasalar da, milli varlığımıza indirilen darbe açısından onarıını mümkün olmayan kayıplar yaratmaktadır.
2- Kepçe tahribattan: Defineye biran önce sahip olmak amacıyla kaçak olarak kullanılan bu tip ağır makinelerle geniş alanlar tahrip edildiği için çoğu kez tahribatın boyutunu tesbit etmek ve kontrol altına almak ne yazık ki mümkün olamamaktadır.
3- Dinamit tahribattan: Günümüzde yapılan kaçak kazılarda define meraklılarının giderek artan ölçüde başvurdukları bu tahribat şekli şüphesiz ki en zararlı ve çok boyutlu olanıdır. defineciler dinamiti genelde tarım gübreleri ile elde ederler, en çok 26 lık yada 33 lük amonyum nitrat potasyum sülfat gibi gübreler bomba yapmaya müsait gübrelerdir.
Forum: https://definesohbeti.com/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder